Tác phẩm bạn bè

Th H                                    

                             HÖÔNG NGUYEÀN VEÀ ÑAÂU

Lôøi theà cuûa laù sen

Laù sen chöa kòp ñi tu

Maø hoa cuùc ñaõ nhuoäm thu oùng vaøng

Yeâu em mua coám laøng Voøng

Naâng niu anh goùi trong loøng laù sen

Lôøi theà hoâm aáy cuûa em

Thôm nhö coám öôùp höông sen giöõa muøa

Khoâng ngôø, anh thaät khoâng ngôø

Laù sen raùch. Coám baây giôø thôm ñaâu.

                               NGUYEÃN ÑAÊNG LUAÄN

Lôøi thề cuûa laù sen laø baøi thô tình hay, mang phong caùch ñoäc ñaùo, ñöôïc Nguyeãn Ñaêng Luaän vieát theo theå thô luïc baùt quen thuoäc. Ngaøy nay, laøm thô luïc baùt sao cho khoâng saùo moøn maø vaãn quyeán ruõ loøng ngöôøi khoâng phaûi nhaø thô naøo cuõng laøm ñöôïc. Nguyeãn Ñaêng Luaän ñaõ laøm ñöôïc ñieàu ñoù laø nhôø bieát tìm ra caùch theå hieän môùi.

Baøi thô chæ coù taùm caâu. Hai caâu ñaàu noùi tôùi söï chuyeån vaàn cuûa boán muøa töø haï sang thu. Nhaø thô khoâng taû moät caùch tuaàn töï “sen taøn cuùc laïi nôû hoa”  maø vieát:

Laù sen chöa kòp ñi tu

Maø hoa cuùc ñaõ nhuoäm thu oùng vaøng

“Cuùc ñaõ nhuoäm thu oùng vaøng” thì chöa coù gì môùi, caûm höùng veà veû ñeïp maø thu vaãn laø ñeà taøi muoân thuôû  cuûa thô ca daân toäc vaø caû thô ca phöông Ñoâng. Song “laù sen chöa kòp ñi tu” laïi quaû laø ñieàu chöa ai noùi. Sen ñaõ hoùa thaân thaønh naøng trinh nöõ. Naøng trinh nöõ chöa kòp caét toùc leân chuøa cuõng nhö  sen chöa kòp aån mình döôùi ao saâu thì thu ñaõ sang. Döôøng nhö thu ñeán voäi quaù chaêng?!

Sen töôïng tröng cho veû ñeïp thanh tao cuûa laøng queâ. Coám Voøng  goùi laù sen laø ñaëc saûn daân daõ noåi tieáng ôû vuøng ven Haø Noäi, thöôøng ñöôïc caùc coâ gaùi ngoaïi thaønh mang vaøo baùn rao treân caùc ngoõ phoá moãi ñoä thu veà. Höông neáp môùi hoøa quyeän cuûng höông laù sen dìu dòu, thanh khieát ñeán meâ say. Anh khoâng coù kyû vaät gì cao sang taëng em maø chæ coù:

Yeâu em mua coám laøng Voøng

Naâng niu anh goùi trong loøng laù sen

Kyû vaät thaät ñôn sô, bình dò nhöng yeâu thöông thì voâ haïn neân anh môùi naâng niu vôùi taát caû taám tình traân troïng quyù meán em. Caâu thô ngoït nhö lôøi ca tình yeâu ñoâi löùa vaúng leân trong ca dao thuôû naøo, ñöa taâm hoàn ta laéng vaøo höông ñoàng gioù noäi ven ñoâ.

Ñaùp laïi taám tình cuûa anh, moät lôøi theà linh thieâng töôûng chöøng khoâng theå naøo queân  thoát leân töø chính loøng em ñang thoån thöùc. Moät lôøi theà khoâng chæ laéng nghe baèng aâm thanh maø coøn caûm nhaän baèng caû höông thôm:

Lôøi theà hoâm aáy cuûa em

Thôm nhö coám öôùp höông sen giöõa muøa

Vaàn ñieäu luïc baùt quen thuoäc nhöng caâu thô laïi raát hieän ñaïi, vì nhaø thô ñaõ theå hieän raát töï nhieân söï töông öùng giöõa aâm thanh vaø höông thôm – giöõa lôøi theà vôùi höông coám öôùp laù sen. Nhöng khoâng hieåu vì sao maø moái tình tan vôõ ñeå chaøng trai phaûi ñau xoùt  thoát leân: Khoâng ngôø, anh thaät khoâng ngôø. Phaûi chaêng nhö nhaø thô XD ñaõ töøng taâm söï: “Tình yeâu ñeán, tình yeâu ñi, ai bieát”. Coù phaûi chaêng giöõa doøng dôøi troâi chaûy neáu khoâng bieát naâng niu giiöõ laáy khi “maøu yeâu leân phaáp phôùi” thì “ñoâi ngaøy, tình  môùi ñaõ thaønh xöa”. Ñeå roài moät caâu hoûi ñaët ra vôùi ngöôøi trong cuoäc vaø caû vôùi ngöôøi ñôøi:

Laù sen raùch. Coám baây giôø thôm ñaâu.

Doøng thô cuoái baøi ñöôïc ngaét thaønh hai caâu rieâng bieät, giöõa coù daáu chaám laø ñieàu ít thaáy trong thô luïc baùt, theå hieän söï saùng taïo cuûa nhaø thô. “Laù sen raùch” laø ñieàu kieän uû höông coám khoâng coøn. Coám khoâng coøn laø uû thì höông bay veà ñaâu ? Caûnh chia ly ñöôïc bieåu ñaït baèng moät caâu mieâu taû ngaén goïn mang tính aån duï vaø laø 1 caâu hoûi tu tö thaät gôïi caûm. Moät caâu hoûi k hoâng yeâu caàu traû lôøi nhöng noùi leân  noãi luyeán tieác khoân nguoâi khi moái tình ñaàu tan vôõ . Caùi coâng anh naâng niu goùi coám trong loøng laù sen ñeå taëng em ngaøy naøo chæ coøn laø kyû nieäm xoùt xa cuûa moät thôøi ñaõ qua. “Lôøi theà hoâm aáy cuûa em” ñaõ bay theo laøn gioù thoaûng.

Lôøi theå cuûa laù sen theå hieän moät phong caùch thô vöøa ñoäc ñaùo vöøa mang ñaäm tính daân toäc. Coù ñöôïc nhö vaäy khoâng chæ laø nhaø thô kheùo choïn nhan ñeà, kheùo tìm töù thô, maø coøn nhôø caùc thi lieäu ñöa vaøo thô nhö: laø sen, höông sen, coám laøng Voøng, coám öôùp höông sen… coù söùc gôïi caûm saâu xa trong loøng ngöôøi ñoïc. Vaø cuõng coøn nhôø caùch söû duïng saùng taïo theå thô luïc baùt ñeå theå hieän raát ñaït maïch caûm xuùc cuûa nhaø thô.

Baøi thô nhö moät lôøi nhaén nhuû vôùi nhöõng ai ñang yeâu vaø seõ yeâu haõy thuûy chung vôùi lôøi nguyeän öôùc linh thieâng trong tình yeâu ñôøi löùa.

                                                                                                                         T.H